تومورهای خوش خیم:
مننژیوم: توموری است که از پرده اطراف مغز و نخاع به نام مننژ رشد می کند. این تومور شایع ترین توموری است که در مغز ایجاد می شود. بیشتر مننژیوم ها به کندی رشد می کنند و ممکن است طی چندین سال بدون علامت رشد داشته باشند.
آدنوم: هیپوفیز غده کوچکی است که در قاعده مغز در پشت بینی و در ناحیه ای به نام حفره هیپوفیز قرار دارد. این غده ترشح بسیاری از هورمون های بدن را کنترل می کند.
غده هیپوفیز طبیعی کمتر از 1 گرم وزن دارد و لوبیایی شکل است. این غده به دو بخش تقسیم می شود: غده هیپوفیز قدامی و غده هیپوفیز خلفی. هر قسمت هورمون های مختلفی آزاد می کند که وظیفه خاصی را به عهده دارد. هیپوفیز قدامی از بافت حلق تشکیل شده است. هیپوفیز خلفی امتدادی از هیپوتالاموس مغز است. هیپوفیز قدامی حدود 80 درصد از اندازه غده هیپوفیز را تشکیل می دهد.
غده هیپوفیز انواعی از هورمون ها را ترشح می کند. هورمون های مترشحه از هیپوفیز شامل: آدرنوکورتیکوتروپین هورمون ACTH))، هورمون ضد ادراری ADH))، هورمون تحریک کننده فولیکول FSH))، هورمون رشد GH))، هورمون لوتئینی کننده LH))، اکسی توسین، پرولاکتین و هورمون تحریک کننده تیروئید TSH)) می باشد.
برخی از تومور ها باعث ساخته شدن مقدار بیشتر و یا کمتر هورمون های ترشح شده از هیپوفیز می شوند. بیشتر تومورهای هیپوفیز خوش خیم هستند. این تومورهای غیرسرطانی آدنوم هیپوفیز نامیده می شوند. رشد این تومورها کند است. این تومور ها از طریق جراحی برداشته می شوند و یا ممکن است با دارو و پرتو درمانی بتوان رشد آن ها کنترل کرد.
انواع آدنوم ها:
عملکردی: این دسته از آدنوم ها هورمون های خاصی را ترشح می کنند که بسته به هورمون ترشح شده، علائم خاصی را ایجاد می کنند.
غیرعملکردی( غیر ترشحی): این طیف از آدنوم ها هورمون آزاد نمی کنند و شایع ترین آدنوم های هیپوفیز می باشند.
چنانچه اندازه آدنوم کوچکتر از 10 میلی متر یا 1 سانتی متر باشد، میکروآدنوم و اگر بزرگتر از 10 میلی متر یا 1 سانتی متر باشد ماکروآدنوم نامیده می شود.
کرانیوفارنزیوما: توموری خوش خیم و با رشد آهسته است که در نزدیکی غده هیپوفیز ایجاد می شود.این تومور می تواند روی اعصاب بینایی و غدد درون ریز تاثیر بگذارد. علائم شامل تغییر در بینایی در طول زمان، خستگی، سر درد و دفع بیشتر ادرار است. بررسی تصاویر ام آر آی، معاینات چشم و آزمایشات هورمونی در تشخیص این تومورها موثر است.
درمان: اغلب از طریق جراحی است. ممکن است از رادیوتراپی برای ادمه روند درمان استفاده شود. جراحی به دو صورت باز و بسته از طریق اندوسکوپی انجام می شود. در روش باز بخشی از جمجمه برای دسترسی به تومور برداشته می شود. در روش بسته و کم تهاجمی از طریق بینی به تومور دسترسی پیدا می کنند.
شوانوم: نوعی از تومور است که توسط سلول های شوان تشکیل می شود. این سلول ها لایه عایق اطراف اعصاب محیطی را تشکیل می دهند. در واقع این سلول ها اطراف اعصاب محیطی پیچیده می شوند و غلاف میلین را می سازند. این تومورها معمولا خوش خیم هستند و به کندی رشد می کنند. شایع ترین نوع شوانوم در عصب شنوایی در گوش داخلی ایجاد می شود که به آن شوانوم وستیبولار، نوروم آکوستیک یا نورینوما می گویند.
علائم: نورینوما باعث وزوز گوش، کاهش شنوایی سرگیجه، ضعف یا بی حسی عضلات صورت و ناهماهنگی اندام های یک طرف بدن (آتاکسی) می شود.
درمان از طریق جراحی، رادیو و یا شیمی درمانی صورت می گیرد.
تومورهای شبکه کوروئید:
این تومور ها از قسمتی از بافت مغز به نام شبکه کوروئید ایجاد می شوند. این بافت بخشی از بطن های مغز را که مایع مغزی نخاعی تولید می کنند را می پوشاند. این تومور ها معمولا در بطن های جانبی یا بطن سوم یافت می شوند( در کودکان) و در بزرگسالان معمولا در بطن چهارم شایع تر می باشند.
علائم: شایع ترین علامت سر درد است که به دلیل هیدروسفالی یعنی تجمع مایع در مغز ایجاد می شود. سایر علائم شامل: تهوع و استفراغ، تشنج، تاری دید یا دوبینی، اختلال در راه رفتن و در نوزادان افزایش اندازه سر می باشد.
نوروفیبروما:
تومورهای خوش خیمی هستند که روی اعصاب رشد می کنند. نوروفیبروم ها می توانند روی اعصاب، پوست یا زیر پوست یا حتی در شکم، قفسه سینه و ستون فقرات رشد می کنند. اکثر این تومورها در ارتباط با یک اختلال ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز نوع 1 NF1)) رخ می دهند. فرد مبتلا به NF ممکن است چندین یا صدها نوروفیبروم داشته باشد. نوروفیبروم های نخاعی روی اعصابی که از ستون فقرات خارج می شوند رشد می کنند.
علائم: می توانند باعث درد، بی حسی یا ضعف اندام شود.
همانژیوبلاستوم:
همانزیوبلاستوم ها تومورهایی با منشاء عروقی هستند که می توانند در سیستم عصبی مرکزی یا سایر نقاط بدن ایجاد شوند. در داخل مغز بیشتر در مخچه و ساقه مغز دیده می شوند.
کندروما:
تومورهای خوش خیم هستند که از ساختار های غضروفی منشاء می گیرند. کندر.م های ستون فقرات بسیار اندک هستند. تعداد زیادی از کندروم ها در ستون فقرات به دلیل ماهیت کند رشدشان بدون علامت هستند. چنانچه کانال نخاعی را درگیر نکنند معمولا بدون علامت هستند. تشخیص افتراقی بین کندرومای خوش خیم و کندروسارکوما (بدخیم) معمولا دشوار است. کندروم ها عمدتا به صورت ضایعات منفرد دیده می شوند می توانند به بدخیم تبدیل شوند.